به گزارش کلام صنعت، با آغاز عملیات احداث کارخانه تصفیه زهاب اسیدی در ابتدای سال ۱۴۰۴، شرکت ملی صنایع مس ایران گام بزرگی در مسیر حل پایدار معضل آلودگی آب‌های سطحی منطقه سونگون برداشت؛ طرحی که نه‌تنها اقدامی زیست‌محیطی به شمار می‌رود، بلکه با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، به‌عنوان الگویی فناورانه و ملی در حوزه مدیریت پسماندهای معدنی نیز شناخته می‌شود.
این پروژه با هدف حذف آلاینده‌های ناشی از ورود زهاب اسیدی دامپ‌های باطله به رودخانه پخیرچای تعریف شده و همزمان با آن، طرح بازیابی و استحصال مس محتوی از زهاب با روش‌های شیمیایی و فیلتراسیون نیز اجرایی خواهد شد. این نخستین‌بار است که پروژه‌ای با این وسعت و پیچیدگی، در حوزه معدن کشور اجرا می‌شود و قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء (ص) اجرای آن را بر عهده دارد.
مدت اجرای پروژه ۳۶ ماه در نظر گرفته شده که شامل ۲۴ ماه عملیات اجرایی و ۱۲ ماه دوره راهبری و بهره‌برداری آزمایشی است. از جمله ویژگی‌های برجسته این پروژه می‌توان به استفاده از سیستم ترسیب شیمیایی در چهار مرحله تخصصی، ساخت مخازن بزرگ ۶۰۰۰ مترمکعبی، طراحی دقیق خطوط انتقال زهاب، و بهره‌گیری از سیستم‌های مانیتورینگ آنلاین کیفیت آب اشاره کرد.
مسیر حل پایدار آلودگی: روایت بیش از یک دهه اقدام برای محیط‌زیست سونگون
پیشینه این پروژه به دهه ۱۳۹۰ بازمی‌گردد؛ زمانی که نخستین نشانه‌های زهاب اسیدی در منطقه پخیرچای مشاهده شد. از همان زمان، مجتمع مس سونگون با همکاری دانشگاه تبریز و بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی کشور، راهکارهای موقتی برای کنترل آلودگی را در پیش گرفت. احداث حوضچه‌های آرامش و بسترهای زئولیتی به روش غیرفعال (Passive) در زمره نخستین اقدامات عملیاتی برای کاهش بار آلاینده بود.
این اقدامات اگرچه در مقطع خود موثر واقع شدند، اما با افزایش حجم باطله و رشد فعالیت‌های معدنی در سال‌های بعد، غلظت آلاینده‌ها نیز روندی صعودی یافت و نیاز به راه‌حلی دائمی و ساختاریافته بیش از پیش احساس شد.
در نتیجه، از اواخر دهه ۹۰ موضوع احداث کارخانه تصفیه‌خانه زهاب اسیدی به‌عنوان راهکاری دائمی و فناورانه در دستور کار قرار گرفت. پروژه‌ای که با توجه به پیچیدگی‌های فنی، شرایط خاص زیست‌محیطی منطقه و نداشتن نمونه مشابه اجرایی در کشور، نیازمند مطالعات دقیق، انتخاب فناوری مناسب و اخذ مجوزهای متنوع ملی و استانی بود.
اکنون و با آغاز عملیات اجرایی پروژه در سال ۱۴۰۴، شرکت ملی صنایع مس ایران نشان داده است که حفاظت از منابع طبیعی و ارتقای استانداردهای زیست‌محیطی، بخشی جدایی‌ناپذیر از سیاست‌های توسعه‌ای این مجموعه است.
